Het volgende overzicht bevat een selectie van universiteiten en onderzoekscentra met expertise op het gebied van de circulaire economie. Naast een korte inleiding per organisatie, vermelden we de onderzoeksthema’s het aanbod aan Massive Online Open Courses (MOOCs), indien deze er zijn.
Voor een vergelijkbaar overzicht van hogescholen, zie het Lectorenplatform Circulaire Economie.
Wageningen University & Research
Lees meer
Wageningen University & Research houdt zich binnen het onderzoeksthema ‘Circular & Biobased Economy’ bezig met het ontwikkelen van oplossingen om de circulaire en biobased economie werkelijkheid te maken. Ook heeft de Universiteit Wageningen een eigen test- en experimenteerruimte in Lelystad, genaamd Acrres (Application Centre for Renewable Resources). Hier wordt onderzoek gedaan naar duurzame energie en hergebruik van materialen.
Thema’s – Het onderzoek rondom ‘Circular & Biobased Economy’ is opgedeeld in 6 thema’s: 1) Waste as raw material, 2) Policies, chains and society, 3) Biobased products & markets, 4) Biorefinery, 5) Soil en 6) Renewable and raw materials.
MOOCs – De universiteit biedt een zogenoemde MicroMaster aan met vier MOOCs over de circulaire economie. Deze serie van MOOCs heet Business and Economics for a Circular Economy.
Meer informatie op de website van Wageningen University & Research
Leiden–Delft–Erasmus Centre for Sustainability
Lees meer
Het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability is een multidisciplinair onderzoeks- en educatiecentrum waarin drie Nederlandse Universiteiten hun krachten bundelen: de Universiteit Leiden, de Technische Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Binnen dit centrum werken wetenschappers en publieke en private organisaties samen om maatschappelijke uitdagingen te formuleren en op wetenschap gebaseerde en innovatieve oplossingen te ontwikkelen voor de overgang naar een circulaire economie. Het is hiermee momenteel één van de grootste centra op het gebied van circulaire economie in Nederland.
Thema’s – De kennisinstelling deelt haar onderzoeks- en onderwijsactiviteiten op in drie grote hubs: 1) The Inclusive City Hub: gericht op een inclusieve samenleving, 2) The Resilient City Hub: duurzame stedelijke ontwikkeling en 3) The Greenport Hub: het voeden van een groeiende bevolking.
MOOCs – Het centrum biedt twee verschillende MOOCS aan, namelijk de MOOC Circular Economy: an Introduction en de MOOC Waste Management and Critical Raw Materials.
Meer informatie op de website van het LDE Center of Sustainability
CE Delft
Lees meer
CE Delft is een is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau. Het instituut is toonaangevend op het gebied van energie, transport en grondstoffen, en geeft al meer dan 40 jaar advies op deze terreinen om zo bij te dragen aan een duurzamere samenleving.
Thema’s – Het instituut richt zich op 5 expertises: 1) Brandstoffen & Steden, 2) Energie, 3) Economie, 4) Ketenanalyse en 5) Verkeer & Vervoer. De onderzoeken zijn zeer praktisch van aard, waarbij het instituut veel samenwerkt met partners in het veld.
Meer informatie op de website van CE Delft
TU Delft: Circular Delft
Lees meer
Circular Delft is een platform binnen de TU Delft met de ambitie de universiteit tot een Nederlandse hotspot te maken voor de Circulaire Economie. Het platform bestaat o.a. uit een groep hoogleraren, (PhD) studenten en andere partners. Het onderzoek binnen Circular Delft richt zich op het veld van product design, waarbij het doel is om het circulair denken in de bouwkunde te stimuleren. Circular Delft ontwikkelt o.a. methoden en tools die hieraan bijdragen.
Circular Delft is verbonden met drie faculteiten die zich allen bezighouden met een ander focusgebied m.b.t. CE: 1) Design Engineering, 2) Industrial Design en 3) Product Innovation Management.
Thema’s – Binnen deze drie faculteiten doet met onderzoek naar acht verschillende thema’s, waaronder 3D printing en recycling. Er lopen meerdere onderzoeken, zoals het onderzoek European Remanufacturing Network: een twee jaar durend onderzoek rondom de Europese activiteiten op het gebied van hergebruik van materialen.
MOOCs – De TU Delft biedt vier MOOCs aan die expliciet betrekking hebben op de circulaire economie. Deze zijn: Circular Economy: An Introduction, Sustainable Packaging in a Circular Economy, Circular Economy for a Sustainable Built Environment en Engineering Design for a Circular Economy.
Meer informatie op de website van Circular Delft.
Erasmus Universiteit: DRIFT
Lees meer
Drift is aangesloten bij de Erasmus Universiteit Rotterdam en is een toonaangevend instituut voor onderzoek naar en voor duurzaamheidstransities. Het instituut richt zich met name op het mobiliseren van sociale hulpbronnen, waarbij het gaat om het begrijpen en faciliteren van nieuwe manieren van denken, doen en organiseren van hedendaagse transities.
Thema’s – Grote sociale thema’s binnen DRIFT zijn agency, macht en eerlijkheid. Een bekend voorbeeld waar DRIFT dit onderzoekt, is bij de Haven van Rotterdam, waarbij zij experimenteren met innovatie t.b.v. een duurzamere haven.
Meer informatie op de website van DRIFT.
Universiteit Leiden: Centrum voor Milieuwetenschappen (CML)
Lees meer
Het Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) is aangesloten bij de Universiteit Leiden. Dit inmiddels 40 jaar bestaande instituut heeft als ambitie om excellent strategisch en kwantitatief onderzoek te ontwikkelingen. Daarnaast biedt het educatie op het gebied van duurzaamheid in relatie tot governance, natuurlijke bronnen en biodiversiteit.
Thema’s – Het CML richt zich specifiek op twee onderzoeksgebieden: 1) Omgevingsbiologie – het begrijpen van de impact van menselijk gedrag op biodiversiteit en natuurlijke bronnen die bijdragen aan optimaal behoud en 2) Industriële ecologie – het ontwikkelingen van tools voor beleidsvorming voor duurzame productie en consumptie.
MOOCs – Rene Kleijn, hoogleraar bij het instituut, heeft een MOOC medeontwikkeld die zich richt op hergebruik van metalen: Wheels of Metals: Urban Mining for a Circular Economy.
Meer informatie op de website van het CML.
Universiteit Utrecht: Copernicus Instituut
Lees meer
Het Copernicus Instituut is verbonden aan de universiteit Utrecht. Het onderzoek bij het instituut draagt bij aan een duurzame samenleving door het aanbieden van hoogwaardige kennis in de politieke en private besluitvorming. Hierbij ligt de nadruk op de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.
Thema’s – Het onderzoek binnen het Copernicus beslaat vier expertises, namelijk: 1) Energy and Resource, 2) Environmental Science, 3) Environmental Governance en 4) Innovation Studies.
Meer informatie op de website van het Copernicus Instituut
Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
Lees meer
Het onderzoeksprofiel van de RUG bestaat uit de onderzoeksthema’s van de faculteiten en de drie maatschappelijke thema’s van de universiteit: Healthy Ageing, Energy en Sustainable Society. Deze thema’s zijn nauw met elkaar verbonden en versterken elkaar. Op deze manier draagt de RUG actief bij aan het oplossen van de grote vraagstukken in de samenleving.
Thema’s – Het onderzoek binnen het thema Sustainable Society is breed en richt zich op verschillende onderwerpen, waaronder energie, democratie en governance en duurzame landschapsveranderingen.
Meer informatie op de website van de Rijksuniversiteit Groningen
Universiteit Maastricht: School of Business and Economics
Lees meer
Het onderzoek binnen de School of Business and Economics van Universiteit Maastricht richt zich op het stimuleren van interdisciplinair werk dat verder kijkt dan de bestaande grenzen, om vervolgens ruimte te creëren voor gezamenlijke oplossingen. In totaal zijn er zeven onderzoeksthema’s, waarvan er één zich richt op duurzaamheid.
Thema’s – De universiteit heeft twee onderzoeken uitgevoerd omtrent de circulaire economie. Dit onderzoek richt zich op impactvolle investeringen waarbij men wordt gestimuleerd om duurzaam te denken en waarbij deze bijdraagt aan het maatschappelijk belang. Binnen het onderzoek ‘Circulaire Economie beleid in China en Europa’ staan de onderzoekers stil bij de mate waarin men investeert in duurzame oplossingen en wat het effect hiervan is op de samenleving.
Meer informatie op de website van de School of Business and Economics
Radboud Universiteit en Radboud UMC
Lees meer
De Radboud Universiteit en het Radboud UMC hebben geen departement dat specifiek onderzoek doet naar CE. Wel richt de Faculteit van Managementwetenschappen van de Radboud Universiteit zich sterk op het ontwikkelen van duurzame businessmodellen, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Ook is er een ambitieuze duurzaamheidsagenda die loopt tot en met 2020. De doelstelling is om zowel de universiteit als het medisch centrum zo duurzaam mogelijk te krijgen. Hiervoor gaan ze vele samenwerkingsverbanden aan met partners. In het jaar 2018 waren hiervoor 4 centrale pijlers gedefinieerd, namelijk 1) Medicijnen uit afvalwater, 2) Circulair Inkopen, 3) Duurzame inzetbaarheid (van o.a. patiënten) en 4) van afval naar grondstof
Meer informatie op de website van het Radboud UMC
Deltares
Lees meer
Deltares is een onafhankelijk toegepast kennisinstituut op het gebied van water en ondergrond. Het instituut werkt wereldwijd aan slimme innovaties, oplossingen en toepassingen voor mens, milieu en maatschappij, in nauwe samenwerking met overheden, ondernemingen, kennisinstellingen en universiteiten in binnen- en buitenland. Met betrekking tot Circulaire Economie richt Deltares zich voornamelijk op de onderlinge samenhang tussen grondstoffen, energie en waterkringlopen. Ook is er binnen het instituut interesse in de ontwikkeling van ‘nature based solutions’.
Thema’s – Onderzoek rondom de Circulaire Economie valt bij Deltares voornamelijk binnen het thema ‘Ecosystems and environmental quality’. Hierbinnen kijken zij bijvoorbeeld naar het circulair gebruik van grondstoffen en de zogeheten ‘adaptive cities’.
Meer informatie op de website van Deltares
TNO
Lees meer
De Nederlandse organisatie voor toegepast-natuurlijkwetenschappelijk onderzoek (TNO) is een onafhankelijk onderzoeksinstituut en verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn van de samenleving duurzaam versterken. De onderzoeksgebieden van het TNO zijn zeer uiteenlopend, maar kent een speciale tak dat zich richt op Circulaire Economie & Omgeving. Het TNO helpt klanten om de doelstellingen van het grondstofakkoord te halen. Hierbij ligt de nadruk van de onderzoeken dus vooral op het versnellen en richting geven aan verduurzaming. TNO wilt hiermee bijdragen aan het versterken van het bruto nationaal product en tegelijkertijd een gezonde, veilige en duurzame leefomgeving ontwikkelen.
Thema’s – Het TNO kent zeven pijlers binnen het domein van CE. Deze richten zich bijvoorbeeld op lucht, geluid en gebiedsontwikkeling. Deze zeven pijlers zijn verspreid over twee expertisegroepen: 1) Klimaat, lucht en duurzaamheid en 2) Omgevingsmodelering, ketenanalyses en kwaliteitsbeheer.
Meer informatie op de website van het TNO
Van ’t Hoff Institute for Molecular Science (HIMS)
Lees meer
Het Van ’t Hoff Institute for Molecular Sciences (HIMS) is een onderzoeksinstituut, gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. De missie van het instituut is om de grenzen van de chemie te verleggen door het doen van internationaal erkend wetenschappelijk onderzoek dat zowel nieuwsgierig als toepassingsgericht is. De onderzoeken richten zich daarbij op de uitdagingen voor de maatschappij en de industrie. Het instituut zoekt hiervoor vooral de samenwerking met andere instituten. Een grote samenwerking is bijvoorbeeld met CASA, onderdeel van de Vrije Universiteit.
Thema’s – Het onderzoek, gericht op chemie, binnen het instituut kent vier verschillende pijlers: 1) Analytische chemie, 2) Computationele chemie, 3) Moleculaire fotonica en 4) Duurzame chemie, waaronder organische synthese en alle aspecten van katalyse, waaronder homogene katalyse, heterogene katalyse, biokatalyse, organokatalyse en katalyse-engineering.
Meer informatie op de website van het HIMS
Centre of Expertise Biobased Economy (CoE BbE)
Lees meer
Het Centre of Expertise Biobased Economy (CoE BbE) is een samenwerking tussen Avans Hogeschool en HZ Hogeschool. Ondernemers werken hier samen met wetenschappers, docenten en studenten aan het bevorderen van de kennis van onderwijs over en het onderzoek naar biobased economy. De ambitie is om het hbo-onderwijs te vernieuwen en toegepast onderzoek uit te voeren rondom dit thema.
Thema’s – Binnen het expertisecentrum is het toegepast onderzoek verspreid over vier aandachtsgebieden: 1) Biobased Bouwen, 2) Biobased Products, 3) Biobased Energy en 4) Marine Biobased Specialities.
Een voorbeeld van een lopend onderzoek is het onderzoek naar de materialisatie van gevelpanelen op basis van circulaire restmaterialen zoals bermgras of textiel. Naast onderzoek vinden er tal van andere activiteiten plaats ter bevordering van een biobased economy. Denk hierbij aan een Biobased Battle, een wedstrijd tussen Nederlandse en Braziliaanse studenten die binnen een afgebakende tijd met innoverende ideeën komen.
MOOCs – Het expertisecentrum organiseerde in de voorgaande jaren de MOOC Biobased Economy Introduction. Deze MOOC heeft inmiddels zes keer plaatsgevonden.
Meer informatie op de website van Centre of Expertise Biobased Economy
Dit overzicht is opgesteld in samenwerking met Holland Circular Hotspot