Engels

Mijn Leefomgeving

Hoe krijg ik mijn buurt schoner en veiliger?

Veel burgers zijn bereid om dingen op te pakken om hun eigen leefomgeving te verbeteren. Uit onderzoek (Katalys, 2023) blijkt dat 31% van de Nederlanders tussen 18 en 80 jaar zich actief inzet om hun eigen leefomgeving te verbeteren. Dit zijn maar liefst 4.2 miljoen Nederlanders. Deze betrokken bewoners organiseren diverse activiteiten met als doel hun buurt groen, gezond, veilig en leefbaar te houden. Naast het bevorderen van de kwaliteit van de buurt, nemen bewoners ook de verantwoordelijkheid voor het beheer van gemeenschappelijke ontmoetingsplekken zoals buurthuizen en stadstuinen.

Waar vind je informatie over de kwaliteit van je leefomgeving?

Ben je benieuwd over de kwaliteit van je leefomgeving? Er zijn verschillende manieren en middelen om hierachter te komen.

  • De Atlas Leefomgeving biedt informatie over de bodemkwaliteit, luchtkwaliteit, maar ook over wandelroutes of monumenten in je leefomgeving.
  • Gebruik check je plek om erachter te komen hoe jouw woning en directe leefomgeving ‘scoort’ op het gebied van bijvoorbeeld luchtkwaliteit, geluid, hitte, groen, veiligheid en beweegvriendelijk.
  • Wil je bekijken hoe leefbaar je leefomgeving is? De Leefbaarometer is een monitoringsinstrument die inzicht biedt in de leefbaarheidssituatie van jouw buurt of wijk én hoe die zich in de afgelopen jaren heeft ontwikkeld. De leefbaarheid wordt beoordeeld aan de hand van vijf dimensies: woningvoorraad, fysieke omgeving, voorzieningen, sociale samenhang en overlast en onveiligheid.
  • Ben je geïnteresseerd in de staat van natuurlijk kapitaal in jouw leefomgeving? Op de Atlas Natuurlijk Kapitaal (ANK) vind je informatie over bijvoorbeeld (hernieuwbare) energiebronnen, drinkwater, bodemvruchtbaarheid en verkoeling in jouw leefomgeving.

Wil jij ook iets doen in jouw leefomgeving?

  • Heb je een idee of wens voor je buurt? Neem contact op met je gemeente. Over het algemeen nemen gemeentes suggesties van bewoners serieus. Je kunt meer bereiken dan je misschien denkt.
  • Zie je dat iets moet opgeruimd worden in je buurt of heb je een andere klacht? Neem dan ook contact op met je gemeente. Gemeentes hebben vaak een telefonisch en digitaal loket voor opmerkingen, waarvan de contactgegevens op de website van je eigen gemeente te vinden is.
  • Op de website Verbeterdebuurt.nl kan je als bewoner een probleem of idee in je buurt melden.

Hoe maak je je buurt veiliger?

Uit onderzoek (Lub, 2019) blijkt dat elke gemeente in Nederland bekend is met en betrokken is bij digitale buurtpreventie(groepen). Veel gemeenten en andere organisaties ondersteunen digitale buurtpreventie, wat heeft geleid tot gespecialiseerde apps zoals Nextdoor, Veiligebuurt en Buurtapp. Via deze apps kunnen buurtbewoners informatie over de (on)veiligheid en incidenten in hun buurt delen. Een landelijke stichting genaamd WhatsAppBuurtPreventie brengt alle WhatsApp Buurtpreventiegroepen in Nederland in kaart.

Één van eerste onderzoeken (Akkermans & Vollaard, 2015) toonde aan dat buurtpreventie het aantal woninginbraken met 40% verminderde. Echter, later onderzoek (Smeets et al., 2019) wijst erop dat deelnemers aan bestaande buurtapps zich over het algemeen onveiliger voelen. Ondanks dit, hebben buurtpreventieapps wel sociaal nut. Veel gebruikers vinden het fijn om mee te doen aan een buurtapp omdat dit de onderlinge communicatie en het contact met hun wijkagent verbetert. Een verbeterd meldingsproces naar de gemeente, inclusief terugkoppeling over de afhandeling van de meldingen, vergroot de bereidheid van bewoners om incidenten te melden.

Welke mogelijkheden biedt de Omgevingswet?

De Omgevingswet stelt veiligheid en gezondheid als maatschappelijke doelen voor de fysieke leefomgeving (artikel 1.3.). Lokale overheden, zoals provincies en gemeenten, hebben veel vrijheid bij het invullen van deze doelen, waardoor zij bijvoorbeeld normen kunnen stellen voor het aantal speelvoorzieningen per huishouden in een wijk.

Om een veilige en gezonde leefomgeving te waarborgen, moeten het Rijk, provincies en gemeenten een Omgevingsvisie opstellen. Dit strategisch instrument geeft richting aan lange termijn ideeën voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving. Participatie van burgers wordt hierbij verwacht, waarbij zij hun ideeën over de toekomst van hun land, provincie, stad en wijk kunnen delen. Informeer je eigen gemeente over hoe jij als burger of initiatief kan participeren!

Burgerparticipatie staat centraal in de Omgevingswet, waarbij de wet vroegtijdige participatie van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties stimuleert. Burgers en initiatieven worden vaker gevraagd om zelf met een plan te komen. Bekijk wat jouw mogelijkheden in je gemeente zijn.

Heb je voor je idee voor je buurt of wijk een vergunning nodig? Je moet met de nieuwe wet bij het aanvragen van een omgevingsvergunning laten zien wat jij hebt gedaan aan participatie van omwonenden. Werk hierbij zoveel samen met andere belanghebbenden en kijk wat je samen kan doen voor je buurt of wijk.

(Platform31 & Pharos, 2021)