Engels
Circulaire Keten
2
 

 

 

 

 

Circulaire Economie

Circulaire bedrijven

Geschreven samen met: Sandra Kolodzinsky Adviseur Circulaire Economie, Energie en Klimaat bij de RVO
Circulaire bedrijven laten zien hoe circulaire businessmodellen werken in de praktijk. Er zijn veel voorbeelden hiervan te vinden onder start-ups, maar ook MKB’s, multinationals en semi-publieke organisaties geven voorbeelden van circulair ondernemerschap. Hieronder een selectie van Nederlandse bedrijven met iconische circulaire producten of projecten.

Start-up

Closing the Loop

Met het ‘One for One’ programma biedt Closing the Loop bedrijven de mogelijkheid om het grondstoffenverbruik van nieuwe mobiele telefoons bij aanschaf te compenseren. Dit gebeurt door de aankoop te koppelen aan de inzameling en verantwoorde recycling van een oude telefoon. Vergelijkbaar met CO2 compensatie, maar dan voor schaarse metalen.

Dezelfde aanpak zet Closing the Loop in om afgedankte mobiele telefoons een circulair tweede leven te geven. Door elke gebruikte telefoon – die een consument in Afrika op een tweedehands markt koopt – te koppelen aan de inzameling van een afvaltelefoon, zorgen ze ervoor dat hergebruik niet leidt tot meer ‘e-waste’. Zo zet Closing the Loop een inzamelstructuur op (die er vaak nog niet was) en creëren zij inkomen voor de plaatselijke bevolking (Nederland Circulair, 2018).

Smartcrusher

Beton is sterk genoeg om eeuwen mee te gaan. Maar elke kilogram cement levert een kilo CO2 uitstoot. Daarmee stoot de huidige beton en cementindustrie ongeveer driemaal zoveel CO2 uit als alle vliegtuigen tezamen. Vergruisde brokjes beton kunnen producenten nu alleen als laagwaardige grindvervanger gebruiken.

SmartCrusher is een apparaat dat het ongebruikte cementsteen scheidt van het betonpuin. Ook ontstaan reststromen zand en grind van goede kwaliteit. Het cementsteen is direct in te zetten in de betonproductie en bespaart zo cement en daarmee CO2 uitstoot. De grootste mondiale bouwstroom beton is met SmartCrusher voor 50% circulair te maken. Het verdienmodel laat zien dat de bedrijven en afnemers hun investering binnen 1,5 jaar kunnen terugverdienen en dat de betonprijs halveert. En dat zonder meerekenen van CO2 beprijzing (Nederland Circulair, 2018).

MKB

Auping

Auping won de Circular Award Business met de ontwikkeling van het Revive matras, dat volledig hoogwaardig te recyclen is. In Nederland gooien we elk jaar 1,5 miljoen matrassen weg. Matrassen zijn slecht recyclebaar en afvalverwerkers verbranden het grootste deel hiervan. Het ‘Revive’ matras, dat is ontwikkeld in samenwerking met DSM-Niaga, biedt hier de oplossing voor. Het is een kwalitatief matras waarvan alle materialen geschikt zijn voor hergebruik in een nieuw matras. Daarnaast biedt het Auping het matras ook aan in een leaseconstructie. Een volledig gesloten kringloop dus die mogelijkheden biedt voor zowel refurbishment als recycling, zonder downcycling (Auping, 2019).

Instock

Instock is het eerste restaurant in Nederland dat voedselverspilling letterlijk én figuurlijk op de kaart zet. De creatieve chefs van Instock toveren producten die anders het bord niet zouden halen om tot heerlijke gerechten.

Instock haalt producten op die voor producenten en supermarkten geen verkoopwaarde meer hebben en sorteert deze producten in het Food Rescue Center. Instock levert deze geredde groente en fruit aan horecaondernemingen. Instock verwerkt geredde aardappelen in Pieper Bier en onverkocht brood in Bammetjes Bier. Van de bierbostel die overblijft na het brouwen, maakt Instock vezelrijke granola (Nederland Circulair, 2018).

Leadax

Leadax heeft als eerste ter wereld een loodvervanger uit plastic afval ontwikkeld met dezelfde eigenschappen als traditioneel lood. Zo is de loodvervanger geschikt als waterkerend materiaal, bijvoorbeeld rond schoorstenen en dakramen. Het product volledig circulair, goedkoper dan traditioneel lood en veilig voor mens en milieu. Leadax heeft met de loodvervanger in 2019 het Oranje Handelsmissiefonds (OHMF) gewonnen en is meerdere malen bekroond, onder meer met de Veluwse Innovatie Prijs in 2018 en de ING Circular Business Award in 2020.

In 2021 is Leadax met een nieuw product op de markt gekomen: Leadax Roov. De duurzame dakbedekking Leadax Roov is volledig circulair ontwikkeld en gemaakt van reststromen. Met de circulaire bouwproducten laat het bedrijf mooi zien dat het mogelijk is om met een product een circulaire transitie door te gaan en tegelijkertijd winstgevend te zijn.

Multinational

Philips

Philips heeft zich afgelopen jaren gevestigd als koploper op het gebied van de circulaire economie met twee producten: het aanbieden van licht als een dienst “Circular Lighting” en het terugkopen van gebruikte apparatuur door Philips Medical Systems.

Philips verzorgt met Circular Lighting het beheer en onderhoud van het licht. Philips ontwikkelde dit nieuwe businessmodel voor professionele binnenverlichting in samenwerking met het bureau Turntoo. De lichtinstallatie blijft op deze wijze eigendom van Philips. Daardoor is Philips maximaal gedreven om producten te maken die ze zelf kunnen hergebruiken, wat hen stimuleert om de verlichting te blijven innoveren (Nederland Circulair, 2016). Philips Medical Systems produceert onder andere MRi-scanners. Philips heeft hierbij een actief beleid om gebruikte producten te behouden en te verkopen in de tweedehandsmarkt, nadat deze zijn opgeknapt. Dit levert niet alleen omzet op, maar stelt Philips ook in staat om de productkwaliteit te bewaken en zo de reputatie van het merk te beschermen (Philips, 2019).

Vanderlande

Vanderlande is wereldmarktleider in bagagesystemen op luchthavens en sorteersystemen voor pakket- en postdiensten en tevens toonaangevende leverancier van magazijnautomatisering. Samen met cradle-to-cradle-grondlegger Michael Braungart heeft Vanderlande een circulaire transportband ontworpen. Deze Blueveyor is zo ontworpen dat hij simpel en snel te demonteren is en Vanderlande alle materialen hoogwaardig kan hergebruiken. De Blueveyor bestaat uit minder onderdelen waardoor Vanderlande er minder materiaal voor hoeft te gebruiken. Daarnaast geeft Vanderlande de materialen een paspoort, zodat ze de materialen beter kunnen volgen en effectiever kunnen inzetten (Vanderlande, 2019).

Industrie

Ioniqa

Ioniqa Technologies ontdekte een paar jaar geleden de sleutel om ‘een eeuwigdurende PET-fles’ te maken in haar Eindhovense laboratorium. De start-up ontwikkelde een innovatief proces om allerlei kleuren plastic PET-afval om te zetten in maagdelijke, hoogwaardige en kleurloze grondstof.

Dit proces kan eindeloos herhaald worden, waardoor de teruggewonnen grondstof concurrerend is, zowel qua kwaliteit als qua kosten. Bovendien wordt door dit circulaire proces olie overbodig gemaakt.

Insus

Het Nederlandse bedrijf InSus bedacht een methode om PU-isolatiemateriaal te recyclen en te verwerken tot een hoogwaardige grondstof, waardoor het niet meer op de afvalberg terecht komt. Het bedrijf werkt onder andere samen met FALK Bouwsystemen voor de productie van gerecyclede sandwichpanelen in een compleet gesloten proces, waarbij zelfs geen gassen ontsnappen.

De gerecyclede sandwichpanelen leveren in de hele bouwketen meerwaarde en worden geleverd met een terugnamegarantie. De panelen zijn ongeveer 5% duurder, maar leveren de eindgebruiker belastingtechnische voordelen op. (Bron RVO)

Semi-publiek

Waternet

Sinds november 2018 is Waternet namens het waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) aandeelhouder van AquaMinerals. Dit samenwerkingsverband van de drinkwatersector geeft teruggewonnen grondstoffen een tweede leven. Het doel van deze participatie is het realiseren van rendabele en duurzame afzetkanalen voor de geproduceerde rest- en grondstoffen van AGV. 

Waternet en AGV hebben een grote ambitie wat betreft het terugwinnen van energie en grondstoffen. Op dit moment produceren ze verschillende rest- en grondstoffen. Bijvoorbeeld fosfaat in de vorm van struviet bij de rioolwaterzuivering in Amsterdam West, maar ook calcietkorrels of ijzerslib dat vrijkomt bij de drinkwaterproductie. De nieuwe uitdaging voor beide partijen is de afzet van zeefgoed, roostergoed, zand, vet en in de toekomst gedroogd slib dat vrijkomt bij het zuiveren van ons afvalwater (Waternet, 2019).

De Circulaire Weg

Het Infrastructure as a Service (IaaS)-concept is een nieuwe vorm van samenwerking met een nieuw contracteringmodel om circulariteit in de infrastructuursector te versnellen.

Het partnerprogramma De Circulaire Weg (DCW) onderzoekt met 7 pilotprojecten of ‘Infrastructure as a Service’ in de praktijk kan worden toegepast en hoe dit kan leiden tot meer circulariteit.

Op basis van de eerste resultaten van de pilotprojecten kunnen nu al waardevolle lessen en succesverhalen worden gedeeld. Lees hier het volledige eindrapport.

Zelf aan de slag?

Als een bedrijf principes van circulariteit wil toepassen in haar bedrijfsvoering, kan het workshops volgen bij het CIRCO. Met steun van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, begeleidt CIRCO bedrijven om nieuwe circulaire businesskansen te ontdekken en uit te voeren.

Kijk voor meer informatie op: https://circonl.nl/doe-mee/