Engels
Circulaire Keten
2
 

 

 

 

 

Circulaire Economie

Welke rol vervult de overheid als inkoper?

Naast het opstellen van beleid gebruiken overheden hun rol als inkoper en launching customer om de circulaire economie aan te jagen. Bij de rol als inkoper is het belangrijk dat overheden het hele traject van productie tot afdanking meeneemt. Om de rol als launching customer effectief te vervullen is het belangrijk dat overheden proactief de samenwerking opzoeken met bedrijven.

Circulair inkopen door overheden

De gezamenlijke overheden hebben jaarlijks een inkoopvolume van zo’n 85 miljard euro (RIVM, 2021). Traditioneel gaat inkopen om het behalen van de beste prijs-kwaliteit verhouding. Tegenwoordig gebruiken  overheden hun inkoopbeleid om impact te creëren in lijn met beleidsthema’s, zoals Circulariteit. Daarbij wordt gestreefd naar ketensamenwerking en ligt er veel meer nadruk op duurzaam opdrachtgeverschap en integratie met het duurzaamheidsbeleid van de organisatie.

Enkele voorbeelden van overheidsinitiatieven die deze ketensamenwerking vanuit de opdrachtgeverskant proberen te bevorderen: 

Lees hier meer over de stappen die zowel overheden als bedrijven kunnen doorlopen om circulair in te kopen. 

Overheden als launching customer

In het verlengde van hun rol als inkoper, kunnen overheden ook als launching partner optreden. In het regeerakkoord is afgesproken dat de overheid vaker launching customer zal zijn. In de praktijk is deze rol moeilijk te vatten. In de kern is de overheid als launching customer een publieke opdrachtgever die actief de ontwikkeling en toepassing van innovatieve oplossingen voor eigen maatschappelijke vraagstukken stimuleert en bijdraagt aan verdere opschaling (Pianoo, 2019). 

Het Expertisecentrum Aanbesteden PIANOo lichtte voor overheden vier aanbevelingen uit om hun rol als launching customer te vervullen:

1. Ondersteun hen die willen innoveren, zowel intern als extern

Investeer in een organisatiecultuur waar innovatie hoog in het vaandel staat. Zorg ervoor dat beleid en uitvoering gezamenlijk ambitieuze en afrekenbare doelen definiëren en schep ruimte voor maatwerk en experimenteren. Bied ondersteuning aan hen die willen innoveren en versterk de onderlinge communicatie en samenwerking.

2. Leg de lat hoger voor leveranciers

Overheden dienen duidelijk aan te geven aan de markt welke ambitie ze hebben. Prikkel hierbij de markt om in beweging te komen en bij te dragen aan deze ambities. Betrek dan ook de minder gebruikelijke leveranciers, schets van hen het verdienpotentieel en biedt ruimte voor vernieuwing in de inkooptrajecten.

3. Participeer in ontwikkeling

Soms is het nodig om als overheid zelf actief betrokken te zijn bij de ontwikkelingen van de gewenste innovaties. Het gaat dan om het ondersteunen van innovatie-inspanningen die marktpartijen helpen om de lat te halen die de overheid heeft gelegd. Handhaaf de (idee)ontwikkeling samen met de markt, maak afspraken over verdeling van de rollen en opbrengsten en richt het portfoliomanagement van innovaties in.

4. Ondersteun opschaling

Het verder opschalen en uitrollen van pilots blijkt een grote uitdaging. De focus (van pilots) ligt veelal op technische bewijsvoering en er is beperkt aandacht voor het leren over condities voor opschaling. Daarbij is de reflex om te kiezen voor proven technology vaak groot. Concreet betekent dit: ontwikkel opschalingsplannen, genereer draagvlak en betrek platforms die innovaties stimuleren.

Zie voor meer informatie deze webpagina van PIANOo.