Engels

Voeding & Duurzaamheid

Wat zijn de barrières met betrekking tot gedrag en maatschappij?

Voor de meeste consumenten is duurzaam eten nog geen prioriteit; zij kiezen voornamelijk voor smaak, gemak en prijs. Andere partijen kunnen beter informatie geven en het maken van duurzame keuzes vergemakkelijken.

Waarom consumeert nog niet iedereen duurzamer?

Hoewel vrijwel alle consumenten aangeven duurzame voedselwaarden belangrijk te vinden, ligt het daadwerkelijke voornemen om duurzame producten aan te schaffen een stuk lager. Consumenten zijn lang niet altijd rationeel; volgens sommige experts gaat maar liefst 90% van de keuzeprocessen bij aankopen onbewust. Een klein deel van de consumenten vindt dierenwelzijn, milieu en eerlijkheid belangrijk en handelt hiernaar. Een iets grotere groep vindt deze zaken ook belangrijk, mits de producten betaalbaar, lekker en gezond zijn. Maar een grote meerderheid vindt gemak, smaak en prijs de belangrijkste factoren.

Naast gewoonte en voorkeur is de sociale omgeving van grote invloed, bijvoorbeeld via groepsdruk en rolmodellen, evenals de fysieke omgeving, zoals waar en op wat voor manier producten worden aangeboden. Consumenten geven daarbij aan dat ze door hun omgeving wel worden gestimuleerd om gezonder te eten, maar slechts in geringe mate om duurzame producten te kiezen.

Backus, G., Meeusen, M., Dagevos, H., van ‘t Riet, J. (2011), p. 25-28.

Lindstrøm, M. (2012), p. 71.

Bartels, J., Onwezen, M.C., Ronteltap, A., Fischer, A.R.H., Kole, A.P.W., van Veggel, R.J.F.M., Meeusen, M.J.G. (red.) (2009), p. 15.

Consument stimuleren tot duurzamere keuzes 

Het maken van consumptiekeuzes komt voort uit een samenspel van motieven, bekwaamheden en omstandigheden. Motieven (waarden, emoties, houding, persoonlijke normen, bewustwording en probleembesef) sturen de consument in hun gedragspatroon. Tevens heeft de consument bekwaamheden (kennis en vaardigheden) nodig om volgens die motieven te handelen. Tot slot spelen externe omstandigheden (fysieke omgeving, technologie, economische omstandigheden en socio-culturele omgeving) een belangrijke rol in de bepaling van gedrag. Belangrijke inzichten zijn:

  • Het gedrag van anderen kan een stimulans zijn voor milieuvriendelijk gedrag
  • Niet-milieuvriendelijk gedrag wordt vaak veroorzaakt door gewoontes
  • Aantrekkelijkheid en gemak bevorderen milieuvriendelijk gedrag
  • Nieuwe technologie biedt kansen voor milieuvriendelijk gedrag
  • Voor verschillende groepen mensen werken verschillende soorten oplossingen

Daarnaast is het zowel bij de vele keurmerken als in uitingen van overheid, bedrijfsleven en NGO’s van belang dat er overeenstemming is over wat precies duurzaam is, en hoe de consument een wens om duurzamer te eten kan omzetten in actie. Door duurzame keuzes makkelijk, aantrekkelijk (lekker, betaalbaar en begeerlijk), begrijpelijk en lonend te laten zijn, kan de consument worden aangezet tot het krijgen van duurzamere routines en gewoontes.

RLI (2014), p. 57-78, 21-24.

Motivaction (2015), p. 11-18.

Rijksoverheid (2015), p. 3.