Engels

Voeding & Duurzaamheid

Welke oplossingen zijn er als niet alleen binnen het huidige systeem wordt gekeken, maar naar volwaardige alternatieven?

Hoewel het belangrijk is om binnen het huidige systeem verduurzaming in gang te zetten, zijn er ook oplossingen die uitgaan van een andere kijk op productie en consumptie, zoals de vervanging van vlees als eiwitbron, het terugwinnen van fosfor uit urine en gestapelde landbouw. Voor een bespreking van meer oplossingen ‘weg van het gangbare’, zie Dagevos, J. C., Bakker, D. H., Vogelzang, T. A., & Meeusen, M. J. G. (2015).

Alternatieve eiwitbronnen

Hoewel minder vlees eten een belangrijke bijdrage aan de ecologische houdbaarheid kan leveren, is de potentiële winst nog groter als vlees geheel of grotendeels vervangen wordt. Plantaardige eiwitten bevatten vaak minder aminozuren dan vlees of in de verkeerde verhouding, waardoor ons lichaam er meer van nodig heeft. Peulvruchten als soja, bruine bonen of kikkererwten bevatten voldoende eiwit, vitamine B1 en ijzer en hebben een veel lagere milieubelasting dan vlees. Zeewieren en algen hebben nauwelijks grond, zoet water of fossiele brandstof nodig en bevatten alle nodige voedingsstoffen, maar kunnen in het wild vervuild zijn. Insecten zijn een veel genoemd alternatief rijk aan eiwit en vitaminen, maar de milieubelasting komt dicht bij die van vlees. Als laatste wordt er onderzoek gedaan naar kweekvlees, waarbij dierlijke stamcellen in een laboratorium vermeerderd worden, tegen lagere uitstoot van broeikasgassen. Voor de marktkansen van nieuwe eiwitten is het van cruciaal belang dat consumenten er volwaardige en aantrekkelijke alternatieven voor vlees in zien.

RIVM (2011).

Van Dooren, C. (2015b), p. 3-5.

Terugwinnen van fosfor

Het fosfor dat door planten in de Nederlandse landbouw wordt opgenomen komt voor een deel via dierlijke mest terug op het land. Daarnaast komt drie miljoen ton fosfor via onze voeding en urineafscheiding uiteindelijk in het riool terecht. Om eutrofiëring tegen te gaan, wordt het in waterzuiveringsinstallaties uit het rioolwater gehaald en grotendeels verbrand. Het is echter technisch goed mogelijk om struviet en ammoniumsulfaat te winnen uit urine door middel van magnesiumzouten en zwavelzuur. Deze stoffen kunnen op hun beurt weer gebruikt worden als grondstof voor kunstmest. Het op deze manier sluiten van de fosfaatkringloop moet echter zo vroeg mogelijk in de afvalstroom (het liefst in het huishouden zelf) gebeuren om economisch en ecologisch rendabel te zijn. 

Van Roekel, A. (6 april 2012).

STOWA (2010), p. 5.

Verticale landbouw

Hydrocultuur is een vorm van teelt waarbij planten groeien in water met mineraal- en nutriëntenoplossingen in water, zonder dat een landbouwbodem nodig is. Het voordeel hiervan is dat door het stapelen van productie het landgebruik drastisch omlaag gaat en het productieproces beter beschermd wordt tegen microben, insecten en extreem weer. Hydrocultuur kan in dichtbevolkte gebieden als steden plaatsvinden, waarbij ook kansen ontstaan voor het lokaal sluiten van fosfor- en stikstofkringlopen. Vanwege de opkomst van spectrumspecifieke en hoogefficiënte ledlampen wordt hydrocultuur steeds rendabeler en de CO2-uitstoot uit energiegebruik lager. 

Despommier, D. (2013), p. 388-389.