Engels
Circulaire Keten
2
 

 

 

 

 

Circulaire Economie

… in de huidige wet- en regelgeving?

Huidig beleid, wet- en regelgeving zijn in het algemeen geschreven in en voor een lineaire economie. Dit kan (onbedoeld) de transitie naar een circulaire economie hinderen.  Volgens onderzoek Stewart, Bey & Boks. 2016 kan wet en regelgeving op vier manieren aan barrière vormen voor duurzame innovatie in bedrijven:

  1. Wet en regelgeving schetst een onduidelijke boodschap
  2. Wet en regelgeving is complex en veranderlijk
  3. Wet en regelgeving zet een te lage druk op verandering
  4. Wet en regelgeving biedt te weinig ruimte voor innovatie

Deze vier barrières  komen ook terug in de huidige wet en regelgeving in Nederland en Europa.

Barrières in Nederlandse wet- en regelgeving

  • Mededingingsbeleid: Mededingingsbeleid kan op gespannen voet staan met samenwerking tussen bedrijven voor optimaal gebruik van elkaars reststromen;
  • Afval is geen grondstof: Afvalwetgeving bemoeilijkt inzameling en grensoverschrijdend vervoer van afval voor circulair gebruik;
  • Fiscale wetgeving: De hoge belasting op arbeid maakt arbeidsintensieve circulaire activiteiten duur; maatschappelijke kosten van grondstoffen en materialen worden onvoldoende in marktprijzen verdisconteerd;
  • Juridische regels eigendom: In een circulaire economie zullen huur- en leaseconstructies toenemen. Dit kan leiden tot onduidelijkheid over het juridische eigendom;
  • Financiële kaders: Koop- en huurregels voorzien in afschrijving zonder restwaarde, terwijl het restproduct nog economische waarde vertegenwoordigt;
  • Beperkingen handel in secundaire afvalstoffen: De Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen belemmert internationale handel in waardevolle secundaire afvalstoffen.

Sociaal-economische Raad (SER), 2016, p27; Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur. 2015, p75;

Barrières in Europese wet- en regelgeving

Beleidsbarrières in de Europese Unie zijn:

  1. Ruimte voor discussie in definities binnen het afvalbeleid;
  2. Gebrek aan duidelijkheid in de toepassing van de afvalhiërarchie;
  3. Stimuleren van het gebruik van biologische grondstoffen als biobrandstof;
  4. Stimuleren van een lagere BTW, wat kan leiden tot toenemende consumptie (noot: een hogere BTW zou een circulaire economie stimuleren; een lagere BTW is daarom een barrière);
  5. Gebrek aan kennis en zorgen over voedselhygiënewetgeving met betrekking tot voedseldonaties;
  6. Verbod om dieren te voeden met cateringafval dat in aanraking geweest is met dieren;
  7. Het labelen, presenteren en adverteren met voedsel is een belangrijke bron voor voedselverspilling;
  8. Richtlijnen over consumentgoederenverkoop stellen te korte standaardperiodes.

European Commission, 2014,p36-40.

Tussen wal en schip

De circulaire economie omvat een aantal verschillende beleidsterreinen van de overheid. Als gevolg is het thema nooit belangrijk genoeg op één beleidsterrein. Daarom moet er één politieke kartrekker zijn om de transitie voort te drijven.

CIWM, 2014p21-23.