Engels

Natuurlijk Kapitaal

Welk huidig beleid ondersteunt het meewegen van natuurlijk kapitaal in de besluitvorming van andere partijen?

Op mondiaal en Europees niveau is er een uitgebreid en divers palet aan beleid ontwikkeld en in ontwikkeling: van wetgeving om specifieke natuurgebieden te beschermen tot richtlijnen voor transparantie van bedrijven. In Nederland zijn de Uitvoeringsagenda Natuurlijk Kapitaal en de Rijksnatuurvisie belangrijke beleidsmaatregelen.

Nationaal Niveau

Uitvoeringsagenda Natuurlijk Kapitaal & Rijksnatuurvisie

Het kabinet streeft met de Uitvoeringsagenda en de Rijksnatuurvisie naar een beeld van de natuur als bron van maatschappelijke en economische ontwikkeling, wat betere kansen biedt voor een sterkere natuur en een meer ontspannen samengaan van natuur met maatschappelijke en economische ontwikkelingen.

Ministerie van Economische Zaken en Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2013), Kamerbrief Uitvoeringsagenda Natuurlijk Kapitaal.

Meer informatie over de Rijksnatuurvisie op de website van het PBL.

Rijksbrede Programma Circulaire Economie

De Rijksoverheid heeft het programma Nederland Circulair in 2050 gelanceerd, dat zich richt op een halvering van het gebruik van primaire grondstoffen in 2030 en de realisatie van een volledig circulaire economie vóór 2050. Het zet in op kennisontwikkeling omtrent natuurlijk kapitaal ter bevordering van de circulaire economie, wat onder meer blijkt uit de plannen voor uitbreiding van de Atlas Natuurlijk Kapitaal en de verkenningen van het CBS (in opdracht van de overheid) rondom natuurlijke kapitaalrekeningen. Het programma bouwt voort op Van Afval Naar Grondstof (VANG), gericht op een duurzamere omgang met grondstoffen, en Biobased Economy. De High Level Stuurgroep BioBased Economy (adviserend aan het programma) heeft de ambitie uitgesproken in de komende tien jaar te groeien tot €20 mrd bijdrage aan het BNP van Nederland per jaar.

Rijksoverheid (2016), p. 7, 36-37.

Meer informatie op de website Van Afval Naar Grondstof.

BioBased Economy NL.

Groene Groei

Het Nederlandse Rijk zet sinds 2013 in op Groene Groei (zie ook “Groene Groei” in “In welke concepten speelt natuurlijk kapitaal een rol?”). Een tussenbalans in 2015 toont een ontkoppeling tussen economische groei en milieudruk op bijna alle indicatoren. Toch is het niveau van de milieudruk op een aantal terreinen nog te hoog om aan de beleidsdoelen te voldoen. 

Ministerie van Economische Zaken en Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2013a).

Ministerie van Economische Zaken en Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2015).

Ruimtelijke ordening & Gebiedsontwikkeling

Binnen de ruimtelijke ordening wordt natuurlijk kapitaal op meerdere plekken door beleid ondersteund. Natuurlijk kapitaal is bijvoorbeeld geïntegreerd in het Deltaprogramma en in de Structuurvisie Ondergrond (STRONG). Het kenniscentrum InfoMil van Rijkswaterstaat bevat referenties voor duurzame gebiedsontwikkeling.

RIVM & Deltares (2015), p. 10-11 & 38.

Website van het kenniscentrum InfoMil.

Transparantiebenchmark

De Transparantiebenchmark is een jaarlijks onderzoek naar de inhoud en kwaliteit van maatschappelijke verslaglegging bij Nederlandse ondernemingen. De overheid vraagt bedrijven transparant te zijn over hun MVO-beleid en -activiteiten, specifiek ook rondom natuurlijk kapitaal. De Transparantiebenchmark is richtinggevend voor de Nederlandse implementatie van de EU-richtlijn over niet-financiële verslaglegging.

Meer informatie op de website van de Transparantiebenchmark.

Lees ook: Green Deal, Het loont om transparant te zijn.  

Europees Niveau

Selectie van Europese wetgeving

Het Europese beleid dat als doel heeft het milieu te beschermen en lidstaten te stimuleren om natuurlijk kapitaal verder in het nationale beleid te integreren neemt toe. Belangrijk is de Europese biodiversiteitsstrategie die als doel heeft het biodiversiteitsverlies te stoppen en de staat van ecosystemen te verbeteren. Andere wetgeving bestaat uit de Habitat- en Vogelrichtlijnen die het fundament vormen onder het Europese beleid voor natuurbehoud. Overige wetgeving omvat onder andere de Kaderrichtlijn Water, de Marine Strategy Framework Directive, de Richtlijn Luchtkwaliteit en de Europese Landschapsconventie.

European Commission (2011).

Meer informatie over de Habitat- en Vogelrichtlijnen op de EU-website.

Een introductie naar meer beleid en wetgeving is te vinden in SOER (2015).

Natura 2000

Voor het behoud van de ecosysteemdiensten van de Natura 2000-gebieden spoort de EU de lidstaten aan om bindende nationale instrumenten te ontwikkelen. De lidstaten kunnen zelf prioriteiten van deze instrumenten en de financiering bepalen en ontvangen geld van de EU om de instrumenten in de praktijk te brengen. In Nederland is bijvoorbeeld de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) van toepassing op Natura 2000-gebieden.

Meer informatie op de Environment-website van de Europese Commissie.

Meer informatie over PAS op de website van het ministerie van Economische Zaken.

EU Richtlijn voor Niet-Financiële Informatie

Van bepaalde bedrijven die actief zijn in de Europese Economische Zone eist de Directive 2014/95/EU on disclosure of non-financial and diversity information dat ze risico’s voor en impacts op het milieu rapporteren. Een doel is om investeerders en andere belanghebbenden een completer beeld te geven van de prestaties van een bedrijf. Bedrijven behouden aanzienlijke vrijheid om relevante informatie te rapporteren op de manier die zij het meest zinvol achten. Zij kunnen internationale, Europese of nationale raamwerken volgen die passen bij hun eigen profiel (zoals raamwerken van het VN Global Compact, ISO 26000 of GRI G4). 

Meer informatie is te vinden op de websites van MVO Nederland en de Europese Commissie.

Mondiaal Niveau

Sustainable Development Goals (SDGs)

De Sustainable Development Goals, opgesteld door de Verenigde Naties, zijn een set van zeventien doelen met 169 doelstellingen om die te bereiken. Deze doelen, die een vervolg zijn op de acht Millennium Development Goals (MDGs), dienen vóór 2030 behaald te zijn. Onder de SDGs vallen onder meer het uitroeien van honger, het bereiken van gendergelijkheid en verantwoordelijke productie en consumptie.

Website VN: Sustainable Development Goals.

Millennium Ecosystem Assessment (MA)

De Millennium Ecosystem Assessment heeft de consequenties in kaart gebracht van veranderingen in ecosystemen voor menselijk welzijn. Tussen 2001 en 2005 hebben meer dan 1.360 experts gewerkt aan een wetenschappelijke analyse van de staat en trends van ’s werelds ecosystemen en hun diensten, evenals de wetenschappelijke basis voor het behoud en duurzame gebruik ervan.

Meer informatie op de website van het Verenigde Naties Milieuplatform.

Biodiversiteitsverdrag

Het Biodiversiteitsverdrag (Convention on Biological Diversity, CBD) trad in werking in 1993 en heeft drie hoofddoelen: het behoud van biodiversiteit, het duurzame gebruik van onderdelen van biodiversiteit en de eerlijke en gelijkwaardige verdeling van de voordelen voortvloeiend uit het gebruik van genetische bronnen.

Meer informatie op de website van het CBD.